Văn phòng đại diện của nước ngoài có cần phải đăng ký kế toán/kế toán trưởng hay không là một trong những câu hỏi thường gặp khi muốn lập chi nhánh, văn phòng đại diện tại Việt Nam.
Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán – Bộ Tài chính có ý kiến như sau:
Tại Khoản 1, Điều 49 Luật Kế toán 2015 quy định: “Đơn vị kế toán phải tổ chức bộ máy kế toán, bố trí người làm kế toán hoặc thuê dịch vụ làm kế toán”.
Theo Điều 2 và Khoản 4, Điều 3 Luật Kế toán 2015 thì đơn vị kế toán gồm các đơn vị sau:
“1. Cơ quan có nhiệm vụ thu, chi ngân sách Nhà nước các cấp.
2. Cơ quan Nhà nước, tổ chức, đơn vị sự nghiệp sử dụng ngân sách Nhà nước.
3. Tổ chức, đơn vị sự nghiệp không sử dụng ngân sách Nhà nước.
4. Doanh nghiệp được thành lập và hoạt động theo pháp luật Việt Nam; chi nhánh, văn phòng đại diện của doanh nghiệp nước ngoài hoạt động tại Việt Nam.
5. Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã”.
Tại Khoản 1,2, Điều 20 Nghị định số 174/2016/NĐ-CP ngày 30/12/2016 quy định chi tiết một số điều của Luật Kế toán quy định:
“1. Đơn vị kế toán phải bố trí kế toán trưởng trừ các đơn vị quy định tại Khoản 2 Điều này. Trường hợp đơn vị chưa bổ nhiệm được ngay kế toán trưởng thì bố trí người phụ trách kế toán hoặc thuê dịch vụ làm kế toán trưởng theo quy định. Thời gian bố trí người phụ trách kế toán tối đa là 12 tháng, sau thời gian này đơn vị kế toán phải bố trí người làm kế toán trưởng.
2. Phụ trách kế toán:
a) Các đơn vị kế toán trong lĩnh vực Nhà nước bao gồm: Đơn vị kế toán chỉ có một người làm kế toán hoặc một người làm kế toán kiêm nhiệm; đơn vị kế toán ngân sách và tài chính xã, phường, thị trấn thì không thực hiện bổ nhiệm kế toán trưởng mà chỉ bổ nhiệm phụ trách kế toán.
b) Các doanh nghiệp siêu nhỏ theo quy định của pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được bố trí phụ trách kế toán mà không bắt buộc phải bố trí kế toán trưởng”.
Căn cứ các quy định trên thì chi nhánh, văn phòng đại diện của doanh nghiệp nước ngoài hoạt động tại Việt Nam là đơn vị kế toán nên phải bố trí kế toán trưởng theo quy định.
Đối với tổ chức phi chính phủ nếu là đơn vị kế toán thì đơn vị phải bố trí kế toán trưởng theo quy định của pháp luật.
Văn phòng điều hành của nhà thầu nước ngoài không phải là đơn vị kế toán do đó không cần phải bố trí kế toán trưởng mà chỉ phải bố trí người phụ trách kế toán trưởng.
Việc ký chứng từ kế toán phải tuân theo các quy định của Luật Kế toán 2015, Nghị định số 174/2016/NĐ-CP và chế độ kế toán doanh nghiệp hiện hành.